Als je aan de Tweede Wereldoorlog denkt, zie je waarschijnlijk vooral zwart-witbeelden voor je. Kleurenfilm bestond nog niet. En dia’s uit die tijd kon je weliswaar in kleur op de muur projecteren, maar er was nog geen reproductietechniek om ze in kleur te publiceren. 

Het grote 40-45 boek vertelt het verhaal van de oorlog in beelden. Het bijzonderste aan dit boek is dat veel van deze beelden in kleur zijn: door de technieken van nu zijn de dia’s van toen alsnog in kleur beschikbaar. In het boek zie je bijvoorbeeld spelende kinderen bij een bootjesvijver. Je ziet Duitse infanteristen op weg naar Brussel een ijsje eten. De zon schijnt, sommigen van hen zijn bruinverbrand. En propagandafoto’s van Amerikaanse vrouwen aan het werk in een wapenfabriek: ze zijn nauwkeurig uitgelicht, het rood van hun lipstick steekt af tegen hun omgeving. Tijdens dit project zagen we voor het eerst een foto van Hitler in kleur.

René Kok en Erik Somers van het NIOD verzamelden en selecteerden de vaak nog onontdekte beelden. Bij het vormgeven van Het grote 40-45 boek zochten we voortdurend naar het beste ‘ritme’ van het boek: Welke foto lichten we eruit? Welk beeld geven we weer als spread? We kozen ervoor om veel foto’s paginavullend weer te geven: doordat je zo veel details kunt zien – een bloem, het puin van een voorgevel, een gehaaste voorbijganger in de achtergrond – kruip je als het ware in het beeld. Het resultaat is dat je, wanneer je het boek doorkijkt, bijna zelf ervaart en voelt hoe het alledaagse leven van gewone mensen in oorlogstijd was.

Na het succes van Het grote 40-45 boek verschijnt nu de boekenreeks 40-45, met per deel het verhaal van de oorlog in een stad of streek in Nederland. Zo toont Rotterdam 40-45 onder meer beelden van het bombardement op deze stad, op 14 mei 1940, gemaakt vanuit een Duitse bommenwerper.

‘De boeken zijn tamelijk onweerstaanbaar; leg er een op tafel en mensen beginnen er vanzelf in te bladeren.’
– NRC Handelsblad

‘Moderne beeldtaal… een eigentijdse manier om juist jonge generaties voor dit onderwerp te interesseren.’
– de Volkskrant

‘Het grote 40-45 boek is een visuele geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog.’
– Historisch Nieuwsblad

NOMINATIE LIBRIS GESCHIEDENIS PRIJS 2011

Gerelateerde projecten:
• Boekverzorging | Het grote Gouden Eeuw boek | Jeroen Giltaij